Waarom spoelen?

Sommige spoeldranken claimen dat ze gaatjes voorkomen, weer anderen zeggen “gezond voor het tandvlees” te zijn. Deze claims zijn meestal gebaseerd op eenvoudig onderzoek. De gevonden effecten zijn wel vaak statistisch significant, maar zo klein dat het nut voor de dagelijkse praktijk vaak moet worden betwijfeld.

Soorten spoelmiddelen

Chloorhexidinen
Bijvoorbeeld PerioAid, Corsodyl en Oral-B Chloorhexidine, zijn zeer effectief ter voorkoming van plak en tandvleesontsteking. Uit vele studies blijkt dat, wat betreft de antibacteriële werking in de mond, chloorhexidine nog steeds één van de meest effectieve stoffen is. Niet voor niets wordt chloorhexidine ook door veel tandartsen, mondhygiënisten en kaakchirurgen voorgeschreven om tandheelkundige behandelingen te ondersteunen en/of de mondhygiëne te verbeteren.
Het kan worden gebruikt als een aanvulling op, of in bepaalde gevallen ter vervanging van poetsen, ragen en flossen, zoals na een operatie in de mond, als poetsen onmogelijk is.

Fluoridemondspoelmiddelen
Bijvoorbeeld ACT, Zendium, Meridol en Oral-B-fluoride mondspoelmiddel. Fluoridespoeldranken vormen een aanvulling op de dagelijkse mondhygiëne voor wat betreft het fluoride gehalte; met name in gevallen waarin (tijdelijk) extra fluoride nodig is bij mensen waar veelvuldig gaatjes worden geconstateerd of waarbij de worteloppervlakken bloot liggen) is dit een goede aanvulling.

Plantenextracten en enzymen
Bijvoorbeeld Parodontax en Zendium, verwerkt in spoeldranken blijken een zeer gering positief effect te hebben op gingivitis (tandvleesontsteking) naast de normale mondhygiëne. De enzymen laten in het laboratorium wel een positief effect zien, maar in de praktijk is dit dus een stuk minder.

Peroxiden
Bijvoorbeeld Oral-B-Bocasan hebben een potentie om de plakgroei te vertragen. Het gebruik is alleen geïndiceerd bij kortdurende ontstekingen van het tandvlees en daarnaast ter voorkoming van infecties na het trekken van een tand of kies.

Fenolverbindingen
Bijvoorbeeld Listerine en Colgate-Plax. Listerine heeft een gunstig effect op de plak- en gingivitis reductie bij regelmatig gebruik en heeft een minimum aan bijwerkingen. Colgate-Plax liet een matig antiplakeffect zien in onderzoek.

Wanneer spoelen?

Het is het beste om na het poetsen te spoelen om zo nieuwvorming van plak te remmen. Of er een mondspoelmiddel gebruikt moet worden en zo ja welke, kan het beste met de tandarts overlegd te worden.

Samenvatting

Niet alle mondspoelmiddelen zijn effectief en niet iedere patiënt heeft een mondspoelrniddel nodig. Alleen chloorhexidine is zo effectief dat het gebruikt kan worden zonder de normale mondhygiëne, maar heeft bij langdurig gebruik te veel bijwerkingen. Andere spoeldranken zijn altijd een aanvulling op de normale mondhygiëne.

Sommige spoeldranken hebben een klein extra positief effect naast de normale mondhygiëne, zonder bijwerkingen. Een mondspoelmiddel kan ook worden gebruikt ter verkrijging van een frisse smaak. De keus wordt dan bepaald door de patiënt. In alle andere gevallen overleg altijd eerst met de tandarts, welke spoeldrank het beste is.